Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Dış Ticaret İstatistikleri'nden derlenen verilere göre, bu yılın ilk yarısındaki ihracatın tutar bazında yüzde 52,7'si deniz yoluyla, yüzde 33,3'ü kara yoluyla, yüzde 12,3'ü hava yoluyla, yüzde 0,67'si demir yoluyla ve yüzde 0,93'ü diğer yollarla gerçekleştirildi.

Yaklaşık 135 milyar dolarla Cumhuriyet tarihinin en yüksek ihracat rakamına ulaşılan 2011 yılında ise deniz yolu yüzde 54,5 ile yine ilk sırada yer alırken, bunu yüzde 37,2 ile kara yolu, yüzde 6,3 ile hava yolu, 0,92 ile demir yolu ve 0,93 ile diğer yollar takip etti.

2011 yılının tamamında hava yoluyla yapılan 8 milyar 578 milyon dolarlık ihracat rakamı, 2012'nin ilk 6 ayında 9 milyar 183 milyon dolara ulaşırken, toplam ihracat içindeki hava yolu kullanım oranının aynı dönemde yüzde 6,3'ten yüzde 12,3'e çıkması dikkati çekti.

'En temel etmenler süre, maliyet ve güven'

Maltepe Üniversitesi Uluslararası Ticaret ve Lojistik Yönetimi Bölüm Başkanı ve Lojistik Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Mehmet Tanyaş, dış ticaret ve buna bağlı taşımacılıkta en temel etmenlerin süre, maliyet ve güven olduğunu belirterek, ''Dolayısıyla dış ticarette taşımacılık türü seçilirken söz konusu üç etmen dikkate alınır''dedi.

Türkiye'nin uluslararası lojistikte ana probleminin küresel ulaştırma koridorlarıyla entegrasyon eksikliği olduğunu öne süren Prof. Tanyaş,''Avrupa'dan gelen Avrupa Transit Taşımacılık Ağı (TEN-T) yolları, Asya'dan gelmesi beklenen İpekyolu, Çinlilerle yapılacak 30 milyar dolarlık bir demir yolu projesi var ama bununla ilgili Türkiye'nin benim gördüğüm net bir planı yok. Türkiye'nin ulusal ulaştırma koridorları ve lojistik köyler ve lojistik merkezler planlaması net değil. Bu çok önemli bir konumuzdur. Bu koridorların ve lojistik merkezlerin sağlıklı bir şekilde belirlenmesi için ise Lojistik Master Planı'na gereksinim var'' diye konuştu.

'Yurt dışıyla entegre demir yolu altyapısı yetersiz'

Prof. Tanyaş, 2012 yılının ilk altı ayında ihracatta hava yolu kullanım oranın artmasına ilişkin olarak, kara yolundan her tasarrufun özellikle çevre kirliliği açısından olumlu olduğu değerlendirmesini yaptı. Burada en temel faktörün ''süre'' olduğunun altını çizen Prof. Tanyaş, süre kısalığı ve malın cinsi gibi faktörler dolayısıyla taşımanın hava yoluna kaydığını, malın tonajı arttıkça maliyet unsurları sebebiyle deniz yolunun kullanıldığını, yurt dışıyla entegre demir yolu altyapısının Türkiye'de yeterli olmadığı için ihracatta demir yolu kullanım oranının çok düşük olduğunu kaydetti.

Dış ticarette taşımacılık rakamlarına tonaj ve tutar bazında bakmak gerektiğine dikkati çeken Prof. Tanyaş, ihracatta denizyolu kullanım oranının tutar bazında yüzde 54, tonaj bazında ise yüzde 85 dolaylarında bulunduğuna işaret etti. Tanyaş, Türkiye'nin yurt içi taşımacılığında tonaj olarak yüzde 90 oranında karayoluna bağlı olmasının başlı başına bir problem oluşturduğunu da sözlerine ekledi.