Türkiye’de 2008 yılında yüzde 14.1 olan Yabancı Kontrol Oranı (YKO), 2009 yılında yüzde 15.4’e yükseldi. İmalat sanayindeki alt sektörlere bakıldığında en yüksek YKO yüzde 90.4 ile tütün ürünleri imalatı sektöründe görüldü.

Türkiye’de 2008 yılında yüzde 14.1 olan Yabancı Kontrol Oranı (YKO), 2009 yılında yüzde 15.4’e yükseldi. İmalat sanayindeki alt sektörlere bakıldığında en yüksek YKO yüzde 90.4 ile tütün ürünleri imalatı sektöründe görülürken, ikinci sırada yüzde 51 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektörü, üçüncü sırada yüzde 48.4 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler imalatı sektörü geliyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), 2009 yılına ilişkin Yabancı Kontrollü Girişim İstatistiklerini açıkladı. Yabancı kontrollü girişim, yurt içinde faaliyet gösteren ancak doğrudan ya da dolaylı olarak yurt dışında yerleşik bir birim tarafından kontrol edilen girişim olarak tanımlanıyor. Yabancı kontrollü girişim istatistikleri, Ekonomik Faaliyetlerin İstatistiksel Sınıflaması, NACE Rev.2’ye göre sınıflandırıldı. Bu çalışmanın kapsamını, 2009 Yıllık Sanayi ve Hizmet İstatistikleri (YSHİ) araştırmasının tamsayım kapsamındaki 46 bin 458 girişim oluşturuyor. Bu girişimler, 2009 YSHİ kapsamındaki tüm girişimlere ait üretim değerinin yaklaşık yüzde 75’ine sahip olurken, bu girişimlerden bin 315’i yabancı kontrolünde.


2008 yılında yüzde 14.1 olan Yabancı Kontrol Oranı, 2009 yılında yüzde 15.4’e yükseldi. Bu oran, 2006 ve 2007 yıllarında sırasıyla yüzde 14.4 ve yüzde 14.3’tü. 2009’daki YKO’nun artışının temel nedeni, toplam üretimde düşüş olmasına rağmen yabancı kontrolündeki üretimin artması olarak tespit edildi. Yabancı kontrol kapsamdaki üretimin yüzde 2.6’sı Almanya, yüzde 2.3’ü ABD ve yüzde 2’si Fransa’nın kontrolünde gerçekleşti. 2008 yılına göre; tamsayım kapsamındaki girişimlerin toplam üretim değeri yüzde 7.8 oranında düşerken, yabancı kontrolündeki girişimlerin toplam üretim değeri ise yüzde 0.6 arttı.

Yabancı kontrollü üretimde Almanya yüzde 17.1’lik payla ilk sırada, ABD yüzde 14.9’luk payla ikinci sırada yer alıyor. Bununla birlikte, yabancı kontrollü üretimin yoğunlaştığı “İmalat Sanayi” yüzde 56.4 ile en büyük paya sahipken, bunu sırasıyla “Ticaret” ile “Bilgi ve İletişim” sektörleri izliyor. “Kültür, Sanat, Eğlence, Dinlence ve Spor” sektörü ise en düşük paya sahip.

İmalat sanayindeki alt sektörlere bakıldığında en yüksek YKO yüzde 90.4 ile “Tütün ürünleri imalatı” sektöründe görüldü. İkinci sırada yüzde 51 ile temel eczacılık ürünlerinin ve eczacılığa ilişkin malzemelerin imalatı sektörü, üçüncü sırada yüzde 48.4 ile motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler imalatı sektörü geliyor. Araştırmaya göre; imalat sanayinde, girişimlerin faaliyet gösterdikleri grupların teknoloji düzeylerine göre bakıldığında, yabancı kontrollü üretimin Orta-yüksek teknolojili grupta yoğunlaştığı görülüyor.